คำว่า “ไทย” หรือ “ประเทศไทย” เริ่มมีการใช้ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2488
ตามหลักฐานเก่าแก่ที่สุดในสมัยอยุธยา มีปรากฏ คนไท เป็นคำที่คนสมัยอยุธยา
ใช้เรียกแทนตัวเอง เพื่อใช้แยกว่าไม่ใช่คนยวน (ล้านนา) คนลาว (ล้านช้าง)
และยังคงใช้คำนี้เรื่องมาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ และสมัยรัชกาลที่ 5
จากลัทธิล่าอาณานิคม เป็นเหตุให้มีการนำหลักเขตแดนแผนที่
มาใช้ร่วมกับแนวคิดรัฐชาติ เพื่อให้เกิดเอกภาพของประเทศ
ความแตกต่างของเผ่าพันธุ์ถูกสลายและกลืนกลายประเทศราช
ทำให้ทุกคนที่อาศัยบนพื้นแผ่นดินไทย กลายเป็นคนไทยโดยปริยาย