จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 พระโอรสของ จักรพรรดิอะเลคซันดร์ที่ 3 แห่งรัสเซีย และ มาเรีย เฟโอโดรอฟนา ดักมาร์แห่งเดนมาร์ก  โดยที่พระอัยกาของท่าน คือ จักรพรรดิอะเลคซันดร์ที่ 2 ถูกลอบปลงพระชนม์ในปี 1881 หน้าพระราชวังฤดูหนาวในเขตเซนต์ปีเตอร์เบิร์ก และเสด็จสวรรคตหลังจากนั้นไม่นาน  ทำให้พระบิดาได้ครองราชย์เป็นจักรพรรดิ และพระองค์จึงได้เลื่อนเป็น ซาเรวิชนิโคลัส มกุฏราชกุมารแห่งรัสเซีย  ทำให้ราชวงศ์ต้องอพยพไปประทับยังพระราชวังอนิชคอฟแทน